Afgelopen zaterdag werd ik tijdens het Hanzefestival in Zwolle opnieuw geraakt door de bijzondere persoonlijkheid van Zwolle. Maar kun je spreken van een persoonlijkheid als je het over een stad hebt?
Kan je net als aan een persoon, aan een stad of een regio een identiteit verbinden? Niet zonder slag of stoot. Daar waar een persoon zich manifesteert als een unieke optelsom van karakter, opvoeding, levensbeschouwing en levenservaring en al dies meer, is de persoonlijkheid van een stad niet eenduidig te vangen, maar een optelsom van identiteiten die bewoners en bezoekers aan de desbetreffende stad toekennen. Feitelijk gaat het er om hoe men de stad beleeft en ervaart. De persoonlijke gerichtheid van diegene die de identiteit toekent, is daarbij een hele belangrijke, men ervaart immers met name die zaken waar het oog op valt of waar de belangstelling naar uitgaat. Uit al die gevoelens, ervaringen en belevenissen is natuurlijk wel een gemeenschappelijke gewaarwording te destilleren, een soort rode draad die alle verhalen verbindt tot een gemene deler en deze zou je met enige voorzichtigheid toch kunnen neerzetten als de persoonlijkheid of identiteit van een stad.
Optreden 2CV Theater tijdens Hanzefestival, Potgietersgracht
Hoe zit het dan met Zwolle? Een buitenstaander zal zich vooral vergapen aan de schoonheid van de monumentale binnenstad en de lommerrijke stadswallen. De historicus zal vooral de Hanzetijd nog van de stenen zien afdruipen. Kijkend naar wat de bewoner drijft in Zwolle is dat onder meer een hang naar religie en filosofie. Op het eerste gezicht niet direct opvallend, maar bij een nadere kennismaking wordt duidelijk dat religie de stad beroert en beweegt. Geen dogmatische leer maar een milde toon die het dagelijkse leven, werk en kunst beroert. Moderne devotie is een begrip in Zwolle. Al sinds de grondlegging van deze leer is Zwolle er door geraakt. Je ziet en voelt het terug in de kunst, theater en het lezingencircuit maar ook in de wijze waarop het verenigingsleven zich organiseert. Saamhorigheid en verbinden van kracht staat voorop.
De regio is al jarenlang thuisbasis voor zowel de kunstacademie alsmede de theologische universiteit, een ogenschijnlijk bijzondere combinatie die bij nadere beschouwing een hele mooie symbiose heeft opgeleverd. Zwolle heeft een boodschap te brengen en doet dat ook, maar op eigentijdse wijze. Je ziet het ook terug in de jongerencultuur. Zwolle wordt wel de hiphopstad van Nederland genoemd en terecht. Opgezwolle en Typhoon zijn aan Zwolle ontsproten en hebben de Nederlandstalige rap populair gemaakt.
Hanzefestival, optreden Muppetstuff, Rico en Typhoon
Je zag het afgelopen zaterdag ook terug. Tijdens het Hanzefestival. Met grote saamhorigheid en eendracht werd door de Zwolse kunst en cultuursector een groots festival neergezet. Stoer, mooi en ontroerend tegelijkertijd en ook hier was de zo voor Zwolle typerende sfeer zo duidelijk voelbaar.
Of neem de blog Artvent van de Zwolse kunstenares Amelieke van de Lavoir, dat deze maand via de social media dagelijks voorbijkomt en dat een typisch voorbeeld is van de Zwolse zoektocht naar schoonheid, bezinning en verwondering.
Maar terug naar de ervaring van zaterdag. Het mooie aan het slot van het Hanzefestival was het feit dat het theaterdrama ‘de Engel’ verleden en heden verbond. Daarmee schoven alle karakteristieken die Zwolle zo typeren, geruisloos tot een geheel aaneen.